Jarosław Mikołajewski

Jarosław Mikołajewski (1960) urodził się i mieszka w Warszawie. Jest (bo tak czuje) głównie poetą, lecz również eseistą, reportażystą, tłumaczem, a od niedawna pisuje również dramaty. Podczas stanu wojennego nie publikował, stąd względnie późno wydał pierwszy tomik: „A świadkiem śnieg” (Przedświt 1991, Nagroda im. Kazimiery Iłłakowiczówny za najlepszy debiut poetycki roku). Jest autorem kilkunastu książek poetyckich. Najnowszy zbiór ukazał się w marcu 2024 nakładem Wydawnictwa Literackiego i nosi tytuł „kocham cię”.

Jako reportażystę i eseistę interesuje go głównie problematyka śródziemnomorska, czego owocem są m.in. książki „Wielki przypływ” (Nagroda im. Beaty Pawlak za reportaż roku), poświęcona Lampedusie i uchodźcom, i „Terremoto” – o solidarności europejskiej na tle trzęsień ziemi we Włoszech (nominacja do Nike). Kulturowymi reportażami, reporterskimi esejami, można nazwać książki „Rzymska komedia” (nominacja do Nike) – sto esejów o Rzymie pozostających w dialogu z „Boską Komedią” – i „Syrakuzańskie” – reportaż eseistyczny z wędrówek po Syrakuzach. Na początku 2021 ukazał się „Czerwony śnieg na Etnie” – zbiór reportaży z Sycylii, które napisał razem z Pawłem Smoleńskim.

Ważne miejsce w dorobku Jarosława Mikołajewskiego zajmują dwa osobiste reportaże biograficzne: „Sentymentalny portret Ryszarda Kapuścińskiego” (autor był z reporterem w głębokiej przyjaźni) i „Cień w cień – za cieniem Zuzanny Ginczanki” – osobisty zapis wieloletniego zainteresowania poetką (Nominacja do Nagrody im. Teresy Torańskiej).

W książkach dla dzieci autor porusza tematy uważane za trudne, jak śmierć („Kiedy kiedyś…), tolerancja („O trzech pierścieniach”), miłość („Kreska i Kropek”). Wyjątkową pozycję zajmuje tu „Wędrówka Nabu”, książka o uchodźcach, której bohaterką jest dziewczynka „stamtąd”, szukająca „tutaj” bezpiecznego domu. Na podstawie tej opowieści w 2020 roku łódzki Teatr Arlekin wystawił jej adaptację.

Ważnym obszarem pracy Jarosława Mikołajewskiego są przekłady, zwłaszcza poezji. Jako tłumacz wydał m.in. tomiki wierszy Eugenia Montalego, Primo Leviego, Cesarego Pavese, Giuseppe Ungarettiego, Salvatore Quasimodo, Aldy Merini, Pier Paolo Pasoliniego, Valeria Magrellego, Sandro Penny, czy dwie antologie włoskiej liryki – XX wieku i poezji współczesnej („Radość rozbitków”, „W szczelinie między czuwaniem a snem”). Jest kuratorem serii poezji włoskiej w krakowskim wydawnictwie Austeria. W listopadzie Wydawnictwo Literackie opublikuje jego przekład „Boskiej Komedii” Dantego Alighieri.

Poeta pracuje w Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie, gdzie głównie oprowadza wycieczki szkolne po stałej wystawie
mickiewiczowskiej. Z tego doświadczenia zrodziła się jego książka dla dzieci „Kuferek Adama Mickiewicza”.

Nową przygodą Jarosława Mikołajewskiego są dramaty. Dwa lata temu Teatr Dramatyczny w Warszawie wystawił czytanie performatywne sztuki „Komórka”, w 2020 Wojciech Malajkat wyreżyserował w formie słuchowiska dramat „Wyjście w wiadomym celu do drugiego pokoju” i zagrał w nim główną rolę. W lutym tego roku odbyła się premiera jego „Alei Zasłużonych” w reżyserii i interpretacji Krystyny Jandy w warszawskim Teatrze Polonia.