Pasmo Język
Rok 2022 od 24 lutego okazał się, niestety, rokiem wojny w Ukrainie, więc hasło pasma językowego festiwalu Wyłącz nienawiść, włącz empatię. Język w polskiej przestrzeni publicznej XXI wieku stało się bardzo boleśnie aktualne nie tylko w komunikacyjnej przestrzeni publicznej.
Zaczniemy zatem nasze spotkania w Zamościu od wykładu profesora Jacka Warchali, autora książki „Formy perswazji”, Propaganda i jej język – od uwodzenia do nienawiści, bo „język czyni świat” i odpowiednio go używając, można chociażby przekonać niektórych ludzi, że to nie wojna tylko operacja specjalna. Te wątki będziemy kontynuować już w poniedziałek w Szczebrzeszynie w rozmowie z redaktorką Agnieszką Żądło o Języku perswazji i języku manipulacji w przestrzeni publicznej, dyskutując o zależnościach między takimi sposobami wywierania wpływu na ludzi oraz o zagrożeniach wynikających z ich podobieństwa.
Wśród osób dotkniętych wojną w Ukrainie są także osoby z innych niż ukraińska nacji i o odmiennym kolorze skóry. O tym, jak w języku polskim mówimy o OBCYCH, porozmawiają we wtorek doktorka Margaret Ohia-Nowak, kierowniczka Centrum Języka Inkluzywnego Diversity Hub, i redaktorka Anna Gmiterek-Zabłocka. Po wykładzie Rasizm w polskim języku publicznym będą dyskutowały o Języku inkluzywnym w edukacji i w mediach.
W kolejnym dniu rozpoczęty we wtorek wątek inkluzywności podejmie profesor Jolanta Szpyra-Kozłowska, autorka książki „Nianiek, ministra i japonki. Eseje o języku i płci”, prezentując wykład „Panem sytuacji jest pandemia”. O językowej nierówności płci we współczesnej polszczyźnie i jej konsekwencjach. O (nie)równości komunikacyjnej kobiet i mężczyzn podyskutuje także jeszcze tego samego dnia z profesorem Markiem Łazińskim, autorem książki „O panach i paniach. Polskie rzeczowniki tytularne i ich asymetria rodzajowo-płciowa”.
Poza narodowością, kolorem skóry czy płcią cechą osób, która wielu ludziom pozwala je oceniać jednoznacznie pozytywnie lub negatywnie, jest wiek. O tym, Czy język polski lubi dzieci i osoby starsze?, opowie festiwalowej publiczności profesor Ewa Kołodziejek, autorka książki „Nowe, nowsze, najnowsze. O zmianach we współczesnej polszczyźnie”. A potem razem z redaktorką Sylwią Niemczyk i profesorem Markiem Łazińskim, przewodniczącym kapituły plebiscytu „Młodzieżowe Słowo Roku”, porozmawiają o tym, Co język młodzieżowy mówi o współczesności i co na to język najstarszych pokoleń?
Kolejne miejsce w komunikacyjnej przestrzeni publicznej narażone na językową nienawiść zajmują osoby LGBTQ+. Profesor Rafał Zimny, autor książki „Przemówienia polityczne. Rozważania o języku i gatunku”, wygłosi w piątek wykład Osoby LGBTQ+ w języku debaty publicznej – nienawiść, odrzucenie, tolerancja, akceptacja, afirmacja?, a następnie porozmawia z redaktorką Olgą Mildyn o Języku włączającym w przestrzeni publicznej.
W ostatnim dniu poszerzymy grupy narażone na nienawiść w języku komunikacyjnej przestrzeni publicznej o osoby w kryzysie psychicznym oraz o osoby atakowane werbalnie ze względu na swój wygląd. Profesor Barbara Sobczak opowie o tym w swoim wystąpieniu Bodyshaming i kryzys psychiczny w języku polskiej przestrzeni publicznej.
Ostatni akcent tegorocznego pasma językowego to dyskusja ze znanymi już z wcześniejszych wystąpień członkiniami i członkiem Rady Języka Polskiego o internetowej akcji Ty mówisz – ja czuję. Dobre słowo – lepszy świat, która przez regularne wpisy na portalach społecznościowych przypominała w ostatnich latach jej obserwatorom o dobrej i złej sile słów.
Komunikacyjna przestrzeń publiczna niekoniecznie pokrywa się z geograficzną czy społeczną przestrzenią publiczną, ale do naszego pasma zaprosiłem specjalistów i specjalistki niemalże z całej Polski. Będzie można zatem posłuchać badaczy i badaczek oraz redaktorek z Bielska-Białej, Bydgoszczy, Lublina, Poznania, Szczecina i Warszawy. Mam nadzieję, że dzięki ich wiedzy świat wokół publiczności festiwalowej, zwłaszcza ten zapisany w języku, stanie się bardziej zrozumiały, a w konsekwencji także bardziej uważny oraz będzie miał zdecydowanie bardziej „ludzką twarz”.
