VI edycja Festiwalu Stolica Języka Polskiego jest szczególna, bo nigdy nie byliśmy tak niepewni przyszłości. Nigdy nadzieja płynąca z literatury nie była tak potrzebna. Dlatego chcemy się zastanowić, jak myśleć o przyszłości w związku ze zmianami klimatycznymi, jak radzić sobie z nerwicą ekologiczną, jak budować wspólnotę. Będziemy o tym rozmawiać z Adamem Wajrakiem, Stanisławem Łubieńskim, Edwinem Bendykiem. Jak w przyszłość patrzy dziś Stefan Chwin? O przyszłości najlepiej rozmawiać ze świadomością przeszłości, dlatego jak co roku przypomnimy ważną postać polskiej literatury – o poetce Annie Kamieńskiej w stulecie jej urodzin opowie Paweł Śpiewak. O literackim patronie roku 2020, czyli Cyprianie Kamilu Norwidzie, porozmawiamy z literaturoznawcą Janem Zielińskim. O legendarnej poetce Zuzannie Ginczance opowie autorka jej biografii i edytorka wierszy prof. Izolda Kiec. Porozmawiamy też o Jerzym Giedroyciu jako redaktorze wszech czasów. Prof. Ryszard Koziołek, rektor Uniwersytetu Śląskiego, opowie, jakie pożytki można dziś czerpać z klasyki. Nad tym, jak przekazywać historie rodzinne, zastanowią się Mikołaj Grynberg i Mikołaj Łoziński, którzy wybrali zupełnie inne strategie opowiadania o przeszłości. Jak skonstruować powieść, która trzyma w napięciu, będzie mówił Zygmunt Miłoszewski. Jak szukać w historii niezwykłych bohaterek, wyjaśni Elżbieta Cherezińska. Mariusz Szczygieł oprowadzi nas po swojej ukochanej Pradze. Poznamy też autorów najciekawszych debiutów: Mirę Marcinów, która napisała książkę o matce „Bezmatek”, Barbarę Sadurską, autorkę brawurowej „Mapy”, oraz Dominikę Słowik, autorkę nagrodzonej Paszportem Polityki „Zimowli”. Jedną z najważniejszych książek poetyckich tego roku było „Dziecko z darów” Justyny Bargielskiej – autorka też będzie z nami. Literatura coraz częściej spotyka się z serialem – opowie o tym Jakub Żulczyk. To tylko część naszych propozycji na te intensywne dni festiwalu w Szczebrzeszynie. Postaramy się, żeby literatura była blisko (z zachowaniem obostrzeń sanitarnych). Bądźmy razem.

Justyna Sobolewska

Mała Stolica Języka Polskiego

Do czego człowiekowi potrzebne są książki?
– Do pitulania! Bo jak mama czyta to pitula.
– I do wiedzy. Żeby człowiek wiedział, którędy ma żyć!

(Kubuś, lat 3, fragment audycji  pt. Dzieci wiedzą lepiej, radiowej Trójki)

Mała Stolica powstała właśnie po to, aby młody człowiek wiedział, którędy ma żyć. Aby tę skarbnicę doświadczenia, piękna i wiedzy, jaką jest dobra książka, zechciał wziąć w małe dłonie i uznać za swoją.

Harmonogram Małej Stolicy 2020

2.08    

Scena w Zamościu:

11.15-12.15 Spotkanie autorskie z Grażyną Lutosławską 

3.08  

Scena Główna:

10.00-11.00 Spotkanie autorskie – warsztat literacki 

 Grzegorz Kasdepke i jego „Poradnik hodowcy aniołów” 

11.00-12.00 Warsztaty z Martą Kopyt 

Warsztat z Martą Kopyt „Porachunki z językiem” – ilustratorka i matematyczka. Te dwa różne kierunki wykształcenia dają jej siłę i wiedzę, by być popularyzatorką matematyki w nieszablonowy sposób. W Szczebrzeszynie do ilustracji i matematyki Marta dołączy również zabawę językiem polskim. 

12.00-13.00 Warsztatowa Akademia Musicalowa z Katarzyną Stoparczyk 

13.00-14.00 Warsztaty z Agnieszką Wolny-Hamkało 

14.00-15.00 Warsztaty z Patrykiem Matelą i Katarzyną Stoparczyk 

Warsztaty beatboxowe Patryk „TikTak” Matela – cz.1 tworzy ZegarTikTaka.pl,
pierwszy i największy w Polsce serwis internetowy na temat beatboxu. Koncertował z
wieloma artystami polskiej sceny muzycznej, m.in. z awangardowym zespołem
Bauagan Mistrzów, z którym nagrał płytę Plac zabaw. Improwizuje w wielu gatunkach
muzycznych, od hip-hopu, drum’n’bass i reggae, do jazzu i muzyki współczesnej. Jest
autorem pierwszego na świecie kompleksowego podręcznika do nauki beatboxu pt.
Human Beat-box – osobisty instrument.  

4.08  

10.00-11.00 Spotkanie autorskie z Justyną Bednarek 

Spotkanie z Justyną Bednarek autorką książek dla dzieci m.in. ,,Niesamowite przygody dziesięciu skarpetek”, ,,Nowe przygody skarpetek”, „Babcocha”, „Pan Stanisław odlatuje”. 

11.00-12.00 Warsztaty z Beatą Jewiarz 

Beata Jewiarz i warsztat improwizacji aktorskiej – grupa dla młodszych dzieci
Warsztat improwizacji aktorskiej dla dzieci na podstawie wiersza „Skowronek“
Norwida. Słowo, głos, ciało – to podstawowe narzędzia pracy aktorskiej. Każdy z nas
je posiada, i każdy z nas może doświadczyć bycia na moment aktorem lub aktorką.
Sprawdzimy razem jak rozgrzać język i policzki, by sprawnie mówiły. W czasie zabawy
warsztatowej poznamy ćwiczenia na improwizację, zabawę słowami i ich nietypową
interpretację. Postaramy się by „Skowronek“ został w naszej pamięci jak najdłużej
zarówno jako wiersz i jako aktorska przygoda w naturze. 

12.00-13.00 Warsztat książki z Magdaleną Kłos-Podsiadło „Małe i wielkie litery” 

13.00-14.00 Warsztaty z Sylwią Chutnik 

5.08 

10.00-11.00 Spotkanie autorskie z Michałem Rusinkiem i Joanną Rusinek  

11.00-12.00 Spotkanie autorskie z Adamem Wajrakiem 

12.00-13.00 Warsztaty literackie z Sylwią Stano 

Co dziś wypada dziewczynom i chłopcom, czy każdy z nich ma prawo rozwijać się, uczyć od najlepszych i być kim tylko zapragnie? Czy rzeczywistość w jakiej przyszło im dorastać sprzyja indywidualności, pasjom i talentom? A może dziewczęcym ambicjom powagę odbiera język? Czy na pewno mogą być kim chcą: prezydentką, ekolożką, marynarką albo pilotką…   

Warsztaty inspirowane książką ,,Ada to wypada”. 

13.00-14.00 Rozmowa z Sebastianem Grzywaczem i Katarzyną Stoparczyk 

Program do pobrania

FSJP program MAŁA STOLICA JĘZYKA POLSKIEGOindd

 

Fot. Rafał Siderski

Stolica w Zamościu

Od II edycji Stolicy Języka Polskiego jeden dzień spędzamy w Zamościu. W niedzielę 2 sierpnia spotkamy się, jak co roku, na Rynku Wodnym – jednym z trzech placów pięknego, zabytkowego Starego Miasta.

 

Fot. Robert Danieluk (licencja Creative Commons).

Nagroda Wielkiego Redaktora

Nagroda Wielkiego Redaktora to pierwsza nagroda w Polsce dla niedocenianego, a tak ważnego i wyjątkowo trudnego zawodu, jakim jest redaktor wydawniczy. Najlepsi redaktorzy są bardzo szanowani, a czasem wielbieni przez pisarzy. Wybitni redaktorzy to najbardziej zaufani przyjaciele pisarzy, bywają ich sekretnymi powiernikami, razem z nimi przeżywają rozterki, wahania, wspierają ich w trudnych momentach. Razem z autorami pracują nad ostateczną wersją dzieła.
Bycie Wielkim Redaktorem to nie tylko zawód, to także pasja i misja realizowana z wielką skromnością. Wielcy redaktorzy mieli i mają zasługi nie do przecenienia dla polskiej literatury. Są niezwykle dyskretni. Nigdy nie ujawniają dramatycznych czasami momentów powstawania wybitnych dzieł.
Poprzez ustanowienie tej nagrody chcemy docenić zawód redaktora wydawniczego i uhonorować najbardziej zasłużone dla polskiej literatury postacie redaktorów. Nagroda Wielkiego Redaktora przyznawana jest za całokształt pracy.
W 2019 roku laureatką Nagrody Wielkiego Redaktora została Małgorzata Szczurek a rok wcześniej – Marianna Sokołowska. Podczas VI edycji Festiwalu Stolica Języka Polskiego również przyznamy to zaszczytne wyróżnienie.
Inicjatorami i fundatorami nagrody są Honorowi Konsulowie Wielkiego Księstwa Luksemburga: Tomasz Kopoczyński i Adam Byglewski.

Nagroda Człowiek Słowa

Nagroda Człowiek Słowa została powołana jako wyraz uznania dla kunsztu słowa i wdzięczności za pielęgnowanie i kreatywne wykorzystywanie potencjału polszczyzny na co dzień – zarówno w mowie potocznej, jak też języku oficjalnym, czy różnych jego stylach stosowanych z racji wykonywanego zawodu. Laureatką Nagrody w 2019 roku została Urszula Kozioł a w latach 2017 i 2018 – Wiesław Myśliwski i Maja Komorowska.

Szczebrzeszyn. Polskie Słowo. Niemal niewymawialne dla innych nacji.
Dla nas od najmłodszych lat zrozumiałe, przyjazne, zabawne.
Najbardziej polskie z polskich. Polskie słowo.
Słowo prawdy, moje dane słowo, słowo pocieszenia, słowo wsparcia,
twoje dane słowo, słowo otuchy, słowo podłe, słowo honoru, słowo przeciwko słowu, słowo za, słowo przeciw, jeszcze jedno słowo, które bywa, że nie ma końca, słowo, które rani, słowo, którego brakuje, słowo chłopskie, słowo miejskie, słowo Polaków, polskich Żydów, polskich Ukraińców, polskich Ślązaków, polskich Niemców, polskich Białorusinów, polskich Litwinów, słowo uchodźców w Polsce, słowo polskich emigrantów, słowo wszystkich ludzi, dla których polskie słowo to ich język.
Szczebrzeska nagroda „Człowiek Słowa” została powołana dla osób, które dają nam najpiękniejszą polszczyznę. Chronią, i ratują, i pielęgnują polskie słowo. Im i ich językowi ufamy bezgranicznie. Wobec nich mamy niewymierny dług wdzięczności. Cała nadzieja w polszczyźnie! Cała nadzieja w literaturze!
o. Tomasz Dostatni, Piotr Duda, Grzegorz Gauden, Janusz Kukuła, Tomasz Pańczyk, Michał Rusinek, Justyna Sobolewska, Jacek Socha, Sylwia Stano

Koalicja Letnich Festiwali Literackich

Koalicja Letnich Festiwali Literackich to inicjatywa organizatorów 8 kameralnych festiwali z całej Polski. Zawiązana wiosną 2019 roku celem wymiany doświadczeń i bieżącej współpracy przy organizacji wydarzeń.  

Regularność spotkań – 2 razy do roku weekend pogłębionych warsztatów, rotacyjnie organizowany w miastach poszczególnych festiwali, a także praca organiczna na co dzień, ma doprowadzić do wypracowania modeli współpracy na poziomie lokalnym i ogólnopolskim. Podstawą jest najlepsze wykorzystanie potencjału wspólnoty, z poszanowaniem odrębności i specyfiki każdego z festiwali. Koalicja docelowo ma stać się liczącym partnerem w rozmowach z innymi graczami na rynku książki w Polsce, takimi jak pisarze, wydawnictwa, media, agenci literaccy i inni, a także poprzez swoją siłę, wpływać na zmiany legislacyjne czy uwarunkowania rozwoju branży wydawniczej w Polsce.  

 

W skład koalicji wchodzą: Izabelińskie Spotkania z książką, Non – Fiction Festiwal Kraków, Festiwal Góry Literatury Nowa Ruda, Stolica Języka Polskiego w Szczebrzeszynie, Zakopiański Festiwal Literacki, Patrząc na wschód w Budzie Ruskiej, Miedzianka Fest oraz Literacki Sopot, który jest liderem tej inicjatywy. 

#GodzinaWolnegoCzytania 

Wszyscy wiemy, że w ferworze festiwalowych wydarzeń często brakuje czasu na spokojne zanurzenie się w książkach, stąd pomysł #KoalicjiLetnichFestiwaliLiterackich na wspólną akcję #GodzinaWolnegoCzytania.   

Wpisujemy ją w nasz program i zapraszamy do porannych lektur w festiwalowym miasteczku w Szczebrzeszynie od 3 do 8 sierpnia, od 9.00 do 10.00.  

Nasza kawiarnia będzie już otwarta a więc czekają na Was nie tylko leżaki nad brzegami Wieprza, ale i zapach kawy.  

Akcję promujemy w mediach społecznościowych – zachęcamy do oznaczania swoich zdjęć z książką hasztagiem #GodzinaWolnegoCzytania.  

 

Centrum Języka Polskiego

Rozwinięciem idei Festiwalu są aktualne prace nad powołaniem w Szczebrzeszynie Centrum Języka Polskiego – nowoczesnej placówki edukacyjno-kulturalnej, poświęconej edukacji oraz popularyzacji języka polskiego. Instytucja poświęcona językowi i kulturze słowa miałaby funkcjonować stale, prowadząc zarówno badania nad językiem polskim i literaturą, jak również budując i realizując edukacyjne szkolenia i programy językowe dla dzieci, młodzieży i dorosłych. 

Przyszłe Centrum Języka Polskiego to także Dom Pracy Twórczej, prowadzący rezydencje artystyczne 

i naukowe dla twórców i naukowców: pisarzy, poetów, językoznawców czy scenarzystów, którzy w ramach przyznanego stypendium mogliby realizować projekty autorskie. 

Drugim filarem instytucji byłaby Szczebrzeska Akademia Języka Polskiego – oferująca program szkoleń, warsztatów, konferencji lub debat, skierowanych do profesjonalistów lub osób chcących na co dzień pracować z językiem polskim w ramach wykonywanego zawodu – nauczycieli, scenarzystów, pisarzy, dziennikarzy czy aktorów. Jej zadaniem byłoby także opiniowanie programów edukacyjnych i promocji czytelnictwa, wypracowywanych w ramach stałej działalności placówki. 

W budynku Centrum Języka Polskiego miałaby się mieścić także multimedialna biblioteka i informatorium języka polskiego i literatury zawierające w swych zbiorach liczne rejestracje audio i wideo z tematycznymi wykładami, prelekcjami i debatami, materiały tekstowe oraz książki czy czasopisma w wersji cyfrowej i analogowej. 

Finalizacja prac merytorycznych i działań operacyjnych zmierzających do powołania Centrum Języka Polskiego przewidziana jest na lata 2019 – 2020.