X Edycja Festiwalu
Drodzy Przyjaciele!
Przed nami X JUBILEUSZAOWA EYDCJA FESTIWALU STOLICY JĘZYKA POLSKIEGO!
To nasz ukochany Festiwal, czyli nasze wspólne słuchanie poezji, zagłębianie się w literaturę, uczestniczenie w spotkaniach autorskich, wystawach, koncertach i spektaklach teatralnych. Zwyczajne, mogłoby się zdawać, obcowanie ze sztuką, głęboko zakorzenioną w polskim języku i dziedzictwie kultury.
Jestem przekonany, że wszyscy dotychczasowi uczestnicy corocznego święta literatury w Szczebrzeszynie czują, podobnie jak ja, wielką radość i dumę z powodu naszego Jubileuszu. Co roku w sierpniu przeżywaliśmy tam razem niezapomniane piękne i radosne chwile, pełne otwartości i wzajemnej życzliwości.
Bywało, że podczas tych lat z zatroskaniem poszukiwaliśmy zrozumienia dla otaczającej nas rzeczywistości. Pomagali nam w tym niezwykli Ludzie Słowa. To właśnie ich S Ł O W A wskazywały nam i nadal wskazują drogę do porozumienia, wzajemnego szacunku i przestrzeni, gdzie mimo często odmiennych przekonań i poglądów, możemy i potrafimy spotykać się razem i „nie pozostawać obojętnym”.
Osobiście wierzę – i to właśnie jest iskra, która rozpaliła we mnie myśl o tworzeniu Festiwalu w Szczebrzeszynie – że jedynie sztuka jest w stanie zmieniać nasze myślenie, inspirując do słusznych decyzji, odmieniając nasze złe emocje na dobre, wskazując właściwą ścieżkę …
Aby jednak tak się stało, sztuka musi być dostępna dla każdego, zwłaszcza dla tych, którzy zamykają się na drugiego człowieka. Ta sztuka nie może być tylko „dla naszych”. Powinna szukać różnorodności, uwzględniać różne wrażliwości i światopoglądy. Tylko w taki Festiwal wierzę, tylko taki Festiwal ma sens, i tylko taki pragnę kontynuować przez kolejną dekadę.
Dlatego tworząc Festiwal w Szczebrzeszynie zapraszamy do jego współtworzenia osoby, instytucje, urzędy bez pytania o ich przynależność, uprzedzenia, wyznawane światopoglądy. I to dzięki temu zdołaliśmy wspólnie stworzyć przestrzeń, do której większość z nas wracała co roku z entuzjazmem. W zamian otrzymując radość, optymizm, nadzieję na wzajemne zrozumienie i stopniową poprawę otaczającej nas rzeczywistości.
O tym, że tak było świadczą nasze rozmowy, Wasze uśmiechy, listy jakie od Was otrzymujemy. Za to wszystko jesteśmy Wam bardzo wdzięczni.
Zdarzały się też uwagi niepochlebne. Na przykład ostatnio krytykowano Festiwal za niewłaściwy dobór niektórych partnerów, zarzucano nam cenzurowanie wypowiedzi, a nawet ograniczanie wątku żydowskiej tożsamości i kultury miasta. Wsłuchujemy się pilnie we wszystkie opinie, zwłaszcza niepochlebne. Pragnę jednak stwierdzić, że te zarzuty są krzywdzące i bezpodstawne. Żałujemy, że kilkoro członków dotychczasowej Rady Programowej, a w ślad za nimi kilkoro twórców, postanowiło zrezygnować ze współpracy z Festiwalem. Chcę z całą mocą zapewnić, że Szczebrzeszyn był i będzie miejscem otwartym dla wszystkich, którzy chcą zatrzymać się w biegu i obcować z językiem polskim, literaturą piękną i sztuką w towarzystwie ludzi szanujących się nawzajem mimo różniących ich poglądów.
Pragnę gorąco z całego serca podziękować za Waszą dotychczasową obecność, za wsłuchiwanie się w „język, który ustanawia świat”, za wspólne kawy i kolejki po autografy, za wzruszenia i ciszę podczas wieczorów poetyckich oraz za wspólne obcowanie ze sztuką.
Nasz Festiwal otrzymał nagrodę dla najlepszego produktu turystycznego w Polsce w 2023 roku, przyznawaną przez Polską Organizację Turystyczną. Jest to nagroda, która należy do wszystkich, którzy budowali przez 9 lat Stolicę Języka Polskiego w Szczebrzeszynie. Dedykuje ją także tym, którzy przyjadą do Szczebrzeszyna po raz pierwszy.
Zapraszam wszystkich do takiego Szczebrzeszyna, jaki udało nam się wspólnie zbudować.
Do słów Wiesława Myśliwskiego, które od dziesięciu lat są dla nas bezcennym drogowskazem, pozwalam sobie w tym jubileuszowym roku dodać pamiętne stwierdzenie Mariana Turskiego, jednego z laureatów szczebrzeskiej nagrody Człowiek Słowa. Niech również to stwierdzenie wyznacza zasady współtworzenia naszego Festiwalu:
„Możemy powstrzymywać mowę nienawiści i jednocześnie starać się zrozumieć inny punkt widzenia. Inny nie znaczy mój. Próba zrozumienia może dać początek empatii. Uświadomienia sobie, jak inni ludzie różnią się ode mnie samego. Jak różnie się zachowują i myślą. W jaki sposób ich droga przez życie różni się od mojej. Jak różnią się ich wierzenia. Spróbujmy się zrozumieć.”
Do zobaczenia w Szczebrzeszynie – Stolicy Języka Polskiego.
Piotr Duda
Dyrektor Festiwalu